Sekret kobiecego geniuszu Matki
Matka Kolumba wychowywała się na wsi, znała więc trudne warunki życia i potrzeby wiejskiego ludu. Ogromnie wrażliwa na ludzką nędzę, czerpiąc siłę z modlitwy i kontemplacji, przepojona duchowością dominikańską, działalnością apostolską swojego Zgromadzenia pragnęła objąć całego człowieka: jego sferę duchowo – intelektualną, poprzez działalność oświatową i katechetyczną oraz sferę cielesną, przez pielęgnowanie chorych.
Matka nie tylko zlecała pracę siostrom, ale także sama wykonywała wszystkie zadania, dla których powstało Zgromadzenie, a należało do nich:
1. Nauczanie w szkołach.
Matka, zaraz po przybyciu do Wielowsi, poprosiła ks. bpa Jasińskiego o pozwolenie na objęcie i prowadzenie szkoły parafialnej dla dziewcząt i chłopców. Biskup wyraził zgodę i 
16 sierpnia 1861 r. siostry rozpoczęły pracę w szkole. Matka często ją odwiedzała, przysłuchiwała się odpowiedziom dzieci, chwaląc je i zachęcając do nauki. Starszą młodzież i dzieci uczyła katechizmu. Za życia Matki Kolumby powstały szkoły: w Wielowsi, Bielinach, Wielkich Oczach i Rawie Ruskiej.
2. Nauczanie prawdy ewangelicznej.
W początkach Zgromadzenia katechizacja obejmowała nauczanie w szkółkach niedzielnych, w wioskach znacznie oddalonych od Wielowsi, przygotowywanie do sakramentów św., zakładanie bractw religijnych i uczestnictwo w ich spotkaniach, przygotowywanie chorych do sakramentu pojednania z Bogiem. Początkowo Matka Kolumba sama podejmowała tę pracę, potem robiły to także inne siostry.
3. Niesienie pomocy cierpiącym.
Matka Kolumba spieszyła z pomocą wszystkim chorym, pielęgnowała ich z dobrocią, starała się utwierdzać w nich wiarę, ożywiać ufność w Boże miłosierdzie i czuwała, by nikt z chorych nie umarł bez pojednania z Bogiem. Swoją posługę chorym Matka rozpoczęła zaraz po osiedleniu się w Wielowsi, odwiedzając osobiście Jakuba Gronka w Sielcu. (Było to już w czerwcu 1861 r.) . Osobiście uczestniczyła również w pogrzebach parafian, by w ten sposób oddać zmarłym ostatnią posługę.
Po wybuchu powstania styczniowego Matka Kolumba zorganizowała w szkole w Wielowsi szpital dla rannych powstańców (w lutym 1863r.). Wyjechała także do Dzikowa, aby w tamtejszym szpitaliku osobiście pielęgnować rannych.
Bardzo troszczyła się o zdrowie swoich sióstr, wysyłała je na kuracje, gdzie mogłyby nabrać sił i wrócić do zdrowia. Odwiedzała chore siostry, troszczyła się o ich potrzeby duchowe, lekarstwa, zalecała lepsze odżywianie. Podejmowała posty i umartwienia w ich intencjach.
Sama uboga, Matka chętnie składała ofiary na cele dobroczynne, wielokrotnie wstawiała się za biednymi, prosząc dla nich o wsparcie, posadę, czy przyjęcie do szkoły.
Matce Kolumbie bardzo leżała na sercu sprawa budowy klasztoru i kaplicy w Wielowsi. 1 czerwca 1861 r. złożyła wizytę hr. Gabrieli Tarnowskiej z Dzikowa w sprawie fundacji. Troszczyła się o to, by zdobyć wszystkie potrzebne zezwolenia oraz materiały i fundusze, potrzebne na budowę. Na rzecz Zgromadzenia oddała cały swój pokaźny posag, ale gdy pieniędzy wciąż brakowało nie zawahała osobiście udać się na kwestę.
Jako przełożona generalna nowego Zgromadzenia, Matka Kolumba przetłumaczyła na j. polski konstytucje, które przywiozła z Nancy. Do ostatnich niemal dni swego życia nieustannie zabiegała o ugruntowanie podstaw prawnych Zgromadzenia:
I. Sierpień/wrzesień 1859 r. – tymczasowy pobyt w klasztorze sióstr benedyktynek w Przemyślu i tłumaczenie na j. polski konstytucji, przywiezionych z Francji.
II. 20.04.1860 r. - pierwsze spotkanie z ks. Julianem Leszczyńskim w Przemyślu, w klasztorze sióstr benedyktynek, celem omówienia fundacji nowego Zgromadzenia w Wielowsi.
III. Czerwiec 1860 r. – wizyta u ks. bpa Wierzchlejskiego w Kurii Przemyskiej w celu omówienia zamierzonej fundacji w Wielowsi; kilka tygodni później podobna wizyta u ks. bpa Jasińskiego, następcy ks. bpa Wierzchlejskiego.
IV. 08.08.1861 r. - otwarcie nowicjatu w Wielowsi, za zgodą i z błogosławieństwem ks. bpa Jasińskiego.
V. 23.01.1867 r. - Matka Kolumba udaje się do Kurii Biskupiej w Przemyślu celem otrzymania zatwierdzenia pierwszych Ustaw dla Zgromadzenia; następnie jedzie do Lwowa, by tam starać się o rządowe zatwierdzenie Zgromadzenia.
VI. 29.01.1867 r. - ks. bp Manastyrski zatwierdza pierwsze Konstytucje Zgromadzenia pod nazwą: Reguła św. Augustyna i Ustawy Sióstr III Zakonu św. Dominika Konwentualnych w Wielowsi.
VII. 15.01.1868 r. - erekcja Zgromadzenia na prawie diecezjalnym przez ks. bpa Antoniego Manastyrskiego.
VIII. 20.02.1868 r. - Matka Kolumba osobiście odbiera w Przemyślu z rąk ks. bpa Manastyrskiego Dekret erekcyjny Zgromadzenia.
IX. 4.03.1868 r. - wraca ze Lwowa, gdzie od Namiestnika Galicji Agenora Gołuchowskiego otrzymała dokument z urzędowym zatwierdzeniem Zgromadzenia.
X. 26.03.1874 r. - ks. bp Hirschler zatwierdza nowe Ustawy Zgromadzenia, po wprowadzeniu uzupełnień dotyczących stosunku domów filialnych do domu macierzystego.
XI. 17.09.1882 r. - Matka Kolumba rozpoczyna redakcję nowych Konstytucji Zgromadzenia.
XII. 06.01.1883 r. - zatwierdzenie przez ks. bpa Łukasza Soleckiego na nowo zredagowanych przez Matkę Kolumbę (z pomocą ks. Józefa Webera) Konstytucji Zgromadzenia.
XIII. 17.02.1883 r. - Matka Kolumba odsyła dwa egzemplarze Konstytucji w języku francuskim do Przemyśla, skąd zostają wysłane do Rzymu celem zatwierdzenia Zgromadzenia na prawie papieskim.
XIV. 17.01.1885 r. - wyjazd do Rzymu w celu osobistych zabiegów o zatwierdzenie Konstytucji Zgromadzenia przez Stolicę Świętą.
XV. 19.03.1885 r. - Matka Kolumba uczestniczy we Mszy św. i audiencji u Ojca Świętego Leona XIII.
XVI. 23.03.1885 r. - ks. Meszczyński, sekretarz kard. Ledóchowskiego, doręcza Matce Kolumbie Dekret pochwalny dla Zgromadzenia Sióstr III Zakonu św. Dominika, podpisany w dniu 21 marca.
Matka Kolumba, jako Założycielka Zgromadzenia, była jego pierwszą przełożoną, a także mistrzynią nowicjatu. Od początku formowała siostry według reguł, którymi sama żyła. Postanowiła zebrać i przedstawić na piśmie to, co stanowiło zasady, cele, sposoby i normy tej formacji. Dlatego w latach 1876 – 1880 napisała Dyrektorium dla nowicjatu.
Matka Kolumba starała się o to, by powstawały kolejne domy naszego Zgromadzenia. W tym celu odbywała liczne podróże do miejsc, w których miały powstać klasztory:
- 23.11.1871 r. - instalacja sióstr na pierwszej filii Zgromadzenia w Bielinach
- 12.09.1872 r. - wyjazd do miejscowości Wielkie Oczy w diecezji przemyskiej, w celu omówienia fundacji nowej filii
- 06.10.1872 r. - otwarcie filii w Wielkich Oczach
- 31.08.1875 r. - Matka Kolumba jedzie do Tyczyna, aby porozumieć się z hr. Wodzickim w sprawie nowej fundacji
- 23.11.1876 r. - poświęcenie klasztoru w Bielinach
- 14.06.1877 r. - wyjazd Matki Kolumby do Białej Niżnej celem omówienia z hr. Konstancją Stadnicką przyszłej fundacji. Fundacja ta przeszła w ręce sióstr dopiero w 1895 r.
- 9.06.1878 r. - instalacja sióstr w domu filialnym w Tyczynie
- 31.03.1886 r. - Matka Kolumba udaje się do Lwowa dla poratowania zdrowia; tam załatwia sprawy związane z fundacją nowego domu w Rawie Ruskiej
- 22.06.1886 r. - Matka Kolumba wysyła prośbę do kurii lwowskiej o pozwolenie na założenie domu filialnego w Rawie Ruskiej
Rozwój Zgromadzenia i powstawanie kolejnych klasztorów: w Bielinach, Tyczynie, Wielkich Oczach i Rawie Ruskiej, tworzyły pilną potrzebę przygotowania szczegółowych przepisów, określających charakter tych wspólnot, ich relacje do domu macierzystego oraz regulujących życie sióstr w małych wspólnotach, zaangażowanych przy tym w szeroką działalność Zgromadzenia. Tak powstały, zredagowane przez Matkę Przepisy dla domów filialnych. Matka ukończyła je pisać prawdopodobnie w kwietniu 1883 r.